Jak usunąć kleszcza, aby uniknąć infekcji? Co robić, czego nie robić
Usuwanie kleszcza powinno być nie tylko szybkie, ale również bezpieczne. Nieprawidłowe wyciąganie kleszcza może spowodować, że patogeny wraz ze śliną lub wymiocinami kleszcza – przedostaną się do naszego organizmu. Urwany kleszcz również stanowi zagrożenie, ponieważ bakterie w nim zawarte mogą przedostać się na naszych palcach do rany po ukąszeniu. Pamiętaj o kilku podstawowych zasadach – nie smaruj niczym kleszcza i nie wykręcaj go. Sprawdź, czym i jak usunąć kleszcza…
Pamiętaj, że usuwanie kleszcza powinno odbyć się najszybciej jak to możliwe. Wraz z czasem żerowania zwiększa się ryzyko zakażenia patogenami. W przypadku boreliozy, zarażenie następuje zazwyczaj po kilkunastu godzinach – tyle czasu krętki Borrelia potrzebują, aby opuścić układ pokarmowy kleszcza.
Usuwanie kleszcza – czego nie należy robić?
Nieumiejętne usuwanie kleszcza może spowodować więcej szkody niż samo ukąszenie.
Pozbywając się pasożyta ze skóry należy bezwzględnie unikać wszelkich czynności, które mogą spowodować, że kleszcz zwymiotuje. W tym przypadku istnieje ryzyko, że treść jego układu pokarmowego wraz z patogenami przedostanie się do rany po ukąszeniu. Przed usuwaniem, dla pewności sprawdź jak wygląda kleszcz
1. NIE WYCIĄGAJ KLESZCZA DOMOWYMI SPOSOBAMI
Wiele osób do wyciągania kleszczy stosuje domowe sposoby tzn. próbuje usunąć pasożyta ze skóry za pomocą palców, kleszczyków do obcinania paznokci czy nawet igły. Są to najmniej skuteczne metody usuwania kleszcza, ponieważ stwarzają największe ryzyko, że oderwiemy jedynie odwłok kleszcza – pozostawiając w skórze jego głowę i czasem tułów. Więc jeżeli nie mamy możliwości zaopatrzenia się w specjalne przyrządy do wyciągania kleszczy – lepiej udajmy się do przychodni i poprośmy o pomoc pielęgniarkę lub lekarza.
2. NIE SMARUJ KLESZCZA
Smarowanie kleszcza różnymi substancjami np. tłuszczem, kremami, lakierem do paznokci czy alkoholem może spowodować, że zanim kleszcz zostanie zabity wydali z siebie dużo większe ilości materiału zakaźnego.
4. NIE PODPALAJ KLESZCZA
Nie należy również przypalać kleszcza ani stosować benzyny!
3. NIE WYKRĘCAJ KLESZCZA
Powszechnie utarło się przekonanie, że aparat gębowy kleszcza „wkręca” się w skórę – więc, aby go wyjąć należy wykonać ten sam ruch. Jest to jeden z najczęściej popełnianych błędów – kleszcza się nie wykręca. Podczas usuwania kleszcza nie wolno wykonywać ruchów obrotowych, ponieważ sprzyjają one oderwaniu jedynie części kleszcza lub wręcz jego zmiażdżeniu.
Jak usunąć kleszcza w prawidłowy sposób?
Upewnij się, że masz możliwość do samodzielnego usunięcia kleszcza. Jeżeli kleszcz wbił się w trudno dostępne miejsce, którego nie możesz dosięgnąć – poproś kogoś o pomoc. Sprawne usuwanie kleszcza zależy również od rodzaju używanego narzędzia. Kleszcza usuwamy wyłącznie mechanicznie.
Wyciąganie kleszcza najlepiej wykonać za pomocą:
- szczypczyki (pinceta)
- kleszczkarta
- lasso do usuwania kleszczy
- kleszczołapki
- pompka ssąca
Niezależnie od zastosowanego przyrządu ważne jest, aby kleszcz był uchwycony jak najbliżej powierzchni skóry – zapobiega to zgnieceniu kleszcza.
Jak wyjąć kleszcza krok po kroku?
1. Ustaw przyrząd bezpośrednio pod ciałem kleszcza
2. Postaraj się, aby uchwycić pajęczaka jak najbliżej skóry i staraj się nie szczypać ciała kleszcza
3. Usuwanie jest najskuteczniejsze, jeżeli wyjmujesz kleszcza ze stałą siłą wzdłuż osi wkłucia – nie spiesz się i unikaj gwałtownych szarpnięć
4. Miejsce po ukąszeniu przemyj środkiem odkażającym i umyj starannie ręce
Urwany kleszcz – co robić, gdy w skórze pozostanie fragment kleszcza?
Niestety, nawet gdy usuwanie kleszcza przebiegło poprawnie może zdarzyć się, że jego fragment pozostanie wbity w skórę. Kleszcze mają różną budowę aparatu gębowego, jedne uda się wyjąć bez większego problemu, po innych prawie zawsze w skórze pozostanie np. głowa czy tułów.
Urwany kleszcz nie jest powodem do paniki, organizm za pomocą komórek układu odpornościowego pozbędzie się resztek samoistnie. Miejsce z fragmentem kleszcza należy zdezynfekować. Ewentualne próby zmierzające do wyjęcia ze skóry fragmentu kleszcza stanowią zbędne ryzyko związane z uszkodzeniem małych naczyń krwionośnych skóry. Uszkodzenie naczyń może zwiększyć ryzyko przeniknięcia bakterii, które wcześniej mogły zostać uwolnione wraz ze śliną kleszcza.
Co zrobić po wyciągnięciu kleszcza? Obserwuj zmiany skórne i objawy
Już wiesz, jak usunąć kleszcza, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia. Pamiętaj jednak, że ważna jest również obserwacja miejsca po ukąszeniu kleszcza. Jeżeli w ciągu 1-3 tygodni na skórze pojawi się rumień wędrujący – jest to sygnał, że kleszcz był nosicielem boreliozy.
W tym przypadku, koniecznie udaj się do lekarza – rumień jest wskazaniem do podjęcia leczenia antybiotykiem. Niestety, w przypadku infekcji krętkami Borrelia nie zawsze występują objawy zakażenia. Bezobjawowy przebieg boreliozy jest najczęstszą przyczyną braku diagnozy i podjęcia skutecznego leczenia.
Dlatego po wyjęciu kleszcza warto po około 6 tygodniach wykonać test na boreliozę, a dokładniej oznaczyć w krwi poziom przeciwciał IgM przeciwko Borrelia. Jest to tzw. marker wczesnej infekcji. W przypadku pozytywnego wyniku badania, należy skonsultować się z lekarzem. Testy na boreliozę z krwi są dostępne w aptekach.