Leczenie boreliozy – kiedy lekarz zleci antybiotyk na boreliozę?
Wczesne rozpoznanie oraz leczenie boreliozy to kluczowy czynnik pozwalający na uniknięcie ciężkich powikłań tej infekcji. Borelioza jest wielonarządową chorobą wywołaną przez krętki. Tak, jak każde zakażenie bakteryjne – leczymy je antybiotykami. W tym przypadku leki na boreliozę z wyboru to amoksycylina i doksycylina. Antybiotyk na boreliozę powinno przyjmować się minimum 3 tygodnie. Do jakiego lekarza udać się w przypadku podejrzenia infekcji?
Leczenie boreliozy – do jakiego lekarza udać się z objawami?
Pacjenci, u których podejrzewa się boreliozę, nie od razu trafiają do lekarzy chorób zakaźnych. Najczęściej pierwsze symptomy lub obawy, które nasuwają się po ukąszeniu kleszcza pacjent zgłasza lekarzowi pierwszego kontaktu – interniście, lekarzowi rodzinnemu lub w przypadku dziecka – pediatrze. Z uwagi na zmiany skórne, w tym rumień po ukąszeniu – chorobę również znają dobrze dermatolodzy. Jeżeli pacjent odczuwa już symptomy zaawansowanej choroby np. zmiany w stawach, układzie krążenia czy układzie nerwowym – infekcja może zostać rozpoznana u specjalisty kardiologa, reumatologa lub neurologa.
ZOBACZ TEŻ: jakie są wczesne i późne objawy boreliozy
Ponieważ borelioza, jest bakteryjną chorobą zakaźną pacjent powinien następnie zostać skierowany do lekarza zakaźnika. Lekarz decyduje jakie leki na boreliozę zostaną wdrożone w ramach leczenia.
Leki na boreliozę – dopiero po rozpoznaniu!
Podstawą rozpoznania boreliozy jest występowanie objawów infekcji oraz potwierdzenie badaniami serologicznymi krwi – przeciwciała przeciwko Borrelia w klasie IgM oraz IgG. Głównym kryterium rozpoznania pozostają objawy chorego.
Co w przypadku, gdy pojawi się rumień?
Rumień jest jedynym charakterystycznym objawem wczesnej boreliozy. Ułatwia on znacznie rozpoznanie infekcji i jest sygnałem, że konieczna jest pilna wizyta u lekarza i rozpoczęcie antybiotykoterapii. Niestety dużo osób myli rumień, z odczynem alergicznym po ukąszeniu kleszcza.
DOWIEDŹ SIĘ WIĘCEJ: jak wygląda rumień wędrujący po kleszczu
Zalecenia dla pacjentów, u których na skórze pojawi się typowy rumień wędrujący?
- objaw ten nie wymaga wykonania dodatkowych badań diagnostycznych (serologiczne badania krwi)
- rumień jest wskazaniem do rozpoczęcia natychmiastowej antybiotykoterapii
- jeżeli zmiana jest atypowa, konieczna jest diagnostyka serologiczna (badania krwi na przeciwciała), a w przypadku wyników negatywnych dodatkowe badanie wycinka skórnego za pomocą metod diagnostyki molekularnej (np. PCR)
Borelioza leczenie w różnych postaciach infekcji
Najważniejszym celem w leczeniu boreliozy jest wyeliminowanie patogenu za pomocą antybiotyków.
Należy pamiętać, że borelioza jest chorobą bakteryjną wywołaną przez krętki – a infekcje bakteryjne leczymy antybiotykami. Antybiotyk na boreliozę powinien być przepisany przez lekarza.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTEiLChZ) oraz brytyjskiego NICE (National Institute of Health and Care Excellence) z 2018 roku, leki na boreliozę (typ, dawka i czas trwania kuracji) – dobiera się w oparciu o objawy kliniczne pacjenta.
1. Rumień i wczesna borelioza
Zgodnie z zaleceniami PTEiLChZ boreliozę leczymy antybiotykami przez minimum 3 tygodnie. Również nowe zalecenia NICE dotyczące leczenia potwierdzają, że leczenie antybiotykami nie powinno być krótsze niż 3 tygodnie.
Jakie dawki antybiotyków?
Zgodnie z zaleceniami brytyjskimi, dawki antybiotyków powinny być wyższe niż dotąd rekomendowane tzn:
- dla dorosłych amoksycylina 3 x1,0 g lub doksycyklina w dawce dobowej 200mg (w 1 lub 2 dawkach)
- dla dzieci amoksycylina w dawce 30 mg/kg na dawkę (trzy razy na dobę)
Doksycykliny nie powinno się podawać u kobiet w ciąży oraz karmiących, jak również u dzieci poniżej 8 roku życia. Doustne podanie cefuroksymu, powinno być stosowane jako alternatywne leczenie jedynie u osób, które nie tolerują antybiotyków pierwszego wyboru – amoksycyliny oraz doksycykliny.
2. Neuroborelioza
Neuroborelioza, czyli infekcja, która obejmuje układ nerwowy u osób dorosłych jest leczona poprzez dożylne podawanie ceftriaksonu. Leczenie nie powinno być krótsze niż 14-28 dni.
3. Zapalenie stawów
Zapalenie stawów będące powikłaniem boreliozy leczy się antybiotykami podawanymi doustnie lub dożylnie. Zalecany czas trwania leczenia to 28 dni. Czasem stosuje się również leczenie objawowe. Dotyczy to dolegliwości, które towarzyszą boreliozie np. zapalenie stawów, w którym pomocniczo stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Antybiotyk na boreliozę stosowany przez wiele miesięcy – czy to ma sens?
Według specjalistów, leczenie infekcji krętkami Borrelia powinno trwać maksymalnie 28-30 dni. Na podstawie dostępnych obecnie informacji i badań naukowych uznaje się, że przyjmowanie antybiotyków nawet przez wiele miesięcy nie ma uzasadnienia. Skutkiem ubocznym długotrwałej antybiotykoterapii jest poważne zaburzenie działania mikroflory jelit, co w długotrwałej perspektywie może powodować powstanie chorób autoimmunologicznych czy wystąpienie alergii pokarmowych.
Bibliografia:
[1] Filisiak R., Pancewicz S.: Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych..
[2] Kuchar R.: Borelioza z Lyme, Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym WUM, Medycyna praktyczna dla pacjentów.
[3] Wytyczne brytyjskie NICE (National Institute of Health and Care Excellence) z 2018 roku dotyczące rozpoznawania i leczenia boreliozy.