Co oznacza podwyższone CRP? Przyczyny i choroby, które powodują wysokie CRP

Podwyższone CRP oznacza, że w organizmie toczy się stan zapalny, infekcja lub ukryta choroba. Prawidłowy poziom CRP nie powinien przekraczać 8 mg/L.

Zastanawiasz się co może oznaczać wysokie CRP na wyniku badania? Jakie są przyczyny oraz na jakie choroby może wskazywać podwyższony wynik badania? Sprawdź, kiedy CRP wzrasta…

Białko CRP powstaje jako reakcja obronna organizmu – jest to tzw. marker stanu zapalnego. Wysoki poziom tego parametru jest sygnałem ostrzegawczym, którego nie można bagatelizować.

Jaki wynik badania jest prawidłowy? Jaka jest norma dla CRP?

Kiedy jesteś zdrowy Twój organizm produkuje białko CRP tylko w niewielkiej ilości.

Norma referencyjna CRP wynosi 8 mg/L

Jeśli wynik badania nie przekracza tej wartości – oznacza to, że Twój wynik mieści się w normie dla osób zdrowych. CRP jest podwyższone, kiedy przekracza normę 8 mg/L.

Podwyższone CRP – co oznacza?

CRP wzrasta bardzo szybko – już po 6-8 godzinach od pojawienia się czynnika wywołującego zapalenie (np. infekcja, uraz). Jeżeli wynik twojego testu lub wynik badania laboratoryjnego wskazuje na CRP powyżej 8 mg/L może to oznaczać:

1. Infekcje wirusowe

Infekcje wywołane przez wirusy, takie jak przeziębienie, grypa, wirusowe zapalenie układu oddechowego czy mononukleoza (EBV) najczęściej powodują niewielkie podwyższenie poziomu CRP (8-40 mg/L). W pozostałych przypadkach – wartość białka CRP pozostaje w normie. Chorób wirusowych w żadnym wypadkiem nie należy leczyć antybiotykiem, który ma zastosowanie w przypadku zwalczania bakterii i grzybów.

2. Infekcje bakteryjne

3. Choroby układu pokarmowego

Nieswoiste zapalenia jelit (brak jasnej przyczyny choroby) są związane z przewlekłym stanem zapalnym przewodu pokarmowego i wzrostem CRP. Są to m.in. Choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelit.

4. Choroby reumatologiczne

Choroby reumatologiczne objawiają się m.in. zapaleniem stawów, obecnością stanów gorączkowych, bóli mięśniowych oraz zmian skórnych. Są to schorzenia, które są związane ze stanem zapalnym tkanki łącznej co powoduje, że mogą podnieść poziom CRP od 10 mg/L do nawet 1000 mg/L w przypadku zaostrzenia objawów choroby.

5. Ryzyko miażdżycy i choroby wieńcowej

Miażdżyca jest stanem przewlekłego zapalenia na skutek uszkodzenia naczyń krwionośnych. Proces powstawania miażdżycy (blaszki miażdżycowej) powoduje wzrost wartości CRP. Stosowane obecnie badanie hs-CRP (test CRP o wysokiej czułości) jest wskaźnikiem umożliwiającym oszacowanie ryzyka rozwoju miażdżycy i chorób naczyń. Dla badania hs-CRP stężenie powyżej 3 mg/L oznacza wysokie ryzyko rozwoju choroby naczyń.

Nawet przy prawidłowych wynikach lipidogramu (profil lipidowy z krwi), wzrost CRP świadczy o zwiększonym ryzyku chorób sercowo-naczynowych. Podwyższony poziom CRP w krwi to prawie 2-krotnie wyższe ryzyko udaru lub chorób naczyń oraz 3-krotnie wyższe ryzyko zawału serca.

6. Choroby nowotworowe

Uważa się, że zwiększona produkcja CRP może być wynikiem aktywności komórek nowotworowych oraz odpowiedzi organizmu na obecność nowotworu. Również po stwierdzeniu choroby zaleca się wykorzystywanie oznaczeń CRP u chorych na nowotwory. Największe stężenia obserwuje się w nowotworach złośliwych.

7. Rozległe urazy oraz powikłania po zabiegach chirurgicznych (infekcje pooperacyjne)

Urazy oraz zabiegi chirurgiczne, które powodują naruszenie ciągłości tkanek mogą powodować podniesienie CRP. Jest to parametr, który służy również do monitorowania procesu gojenia oraz oceny ryzyka wystąpienia infekcji pooperacyjnych lub pourazowych np. po ekstrakcji zęba. U kobiet również poród powoduje podniesienie stężenia CRP w krwi.

8. Martwica tkanek

Martwica tkanek (nekroza) to obumieranie tkanek w miejscu ich uszkodzenia np. z powodu niedotlenienia, infekcji lub nagłego pojawienia się bardzo wysokiej temperatury. Podwyższony poziom CRP obserwuje się w stanach związanych z martwicą, m.in.:

• w ostrym zapaleniu trzustki
• oparzeniach termicznych oraz chemicznych
• zawale mięśnia sercowego

Reasumując, podwyższone CRP może oznaczać wiele chorób o szerokim spectrum występowania – dlatego bardzo ważne jest, aby łączyć wynik badania z objawami klinicznymi!

Wysokie CRP przyczyny 

Najczęściej przyczyną wysokiego CRP są infekcje bakteryjne. W ciężkich zakażeniach o podłożu bakteryjnym stężenie CRP często przekracza 100 mg/L. W niektórych przypadkach osiąga wartości rzędu kilkuset, a nawet powyżej 1000 mg/L (zapalenie płuc – Chlamydia pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae).

Głównie obserwuje się to w przypadku bakteryjnych infekcji dróg oddechowych, np. angina (paciorkowce ropne) oraz infekcji układu pokarmowego (Escherichia coli, Salmonella).

Dodatkowo bardzo wysokie CRP może być wynikiem procesu zapalnego o bardzo dużym nasileniu – im większy jest stan zapalny, tym poziom białka CRP jest wyższy.

ZOBACZ TEŻ: podwyższone CRP u dziecka – przyczyny

Bibliografia:

[1] Orzędała-Koszel U., Bachanek T., Karczmarek−Borowska B.: Białko C−reaktywne jako czynnik diagnostyczny w stanach zapalnych jamy ustnej i chorobach nowotworowych, Dent. Med.Probl. 2005, 42, 1, 131-136.
[2] Boncler M., Luzak B., Watała C.: Znaczenie białka C-reaktywnego w patofizjologii miażdżycy. Postepy Hig Med Dosw. (online), 2006; 60: 538-546.
[3] Sapilak B. i wsp.: Ocena przydatności oznaczeń białka C-reaktywnego metodami półilościową i ilościową w diagnostyce infekcji górnych dróg oddechowych, Family Medicine & Primary Care Review 2012, 14, 3: 431–433.