IgE całkowite – podstawa wstępnego rozpoznania alergii

Alergia powstaje na skutek wniknięcia do organizmu cząsteczek, które układ odpornościowy uzna za obce i niebezpieczne. Obecność alergenu w organizmie powoduje pojawienie się w krwi dużej ilości przeciwciał IgE.

Norma IgE dla dorosłych wynosi poniżej 100 j/ml. W przypadku wystąpienia alergii ilość przeciwciał wzrasta. Badanie IgE zwane potocznie IgE całkowite powinno zostać wykonane jako pierwsze w diagnostyce alergii.

Czym jest alergia?

Układ immunologiczny (odpornościowy) ma za zadanie obronę organizmu przed występującymi w środowisku bakteriami, wirusami oraz czynnikami toksycznymi. Niekiedy jednak obrona ta może osiągać zbyt duże nasilenie – nieadekwatne do rzeczywistego zagrożenia. Jednym z takich zaburzeń jest proces alergiczny.

Alergia (zwana też nadwrażliwością) to nieprawidłowa, nadmierna reakcja organizmu na bodźce, którymi są nieszkodliwe czynniki środowiskowe, zwane alergenami.

Zostają one rozpoznane przez układ immunologiczny jako potencjalnie niebezpieczne i wywołują odpowiedź w celu ich wyeliminowania, co prowadzi do uszkodzenia tkanek i rozpoczyna proces alergiczny.

IgE całkowite – jaka jest rola przeciwciał IgE w rozwoju uczulenia?

U osób predysponowanych do rozwoju nadwrażliwości na alergeny układ odpornościowy zaczyna wytwarzać przeciwciała IgE.

Przeciwciała te odgrywają istotną rolę w ochronie organizmu przed infekcjami pasożytniczym oraz pojawiają się w alergiach (typ 1 nadwrażliwości). Nadwrażliwość typu 1 to powstanie reakcji alergicznej bezpośrednio po kontakcie z antygenem wywołującym uczulenie (alergenem) np. uczulenie po wdychaniu powietrza zawierającego alergeny wziewne (roztocza, pyłki roślin).

IgE odpowiada za pojawienie się objawów alergicznych

Związanie alergenu z komórkami układu odpornościowego (komórkami tucznymi lub bazofilami) powoduje przyczepienie przeciwciał IgE na ich błonie komórkowej. Efektem takiego połączenia jest degranulacja komórki, czyli gwałtowne wyrzucenie na zewnątrz komórki substancji nasilających stan zapalny (m.in. histaminy).

Osoba uczulona obserwuje wtedy objawy alergii np. wystąpienie zmian skórnych, łzawienie, katar.

Norma IgE dla osób dorosłych

Stężenie IgE w krwi najczęściej jest niskie. Ich norma u dorosłych wynosi poniżej 100 j/ml. W przypadku, gdy poziom IgE rośnie najczęściej jest to wynik działania alergenu lub choroby pasożytniczej.

Czy IgE zależy od wieku?

Najniższy poziom IgE występuje u noworodków, zaraz po urodzeniu. Następnie z wiekiem wrasta stopniowo i stabilizuje się w wieku około 5‑7 lat. U niemowląt i małych dzieci, u których obserwuje się nawracające choroby układu oddechowego badanie stężenia przeciwciał ma znaczenie prognostyczne.

Badanie IgE – test przesiewowy

Badanie przeciwciał w klasie IgE, tzw. IgE całkowite jest podstawowym badaniem u osób, które mają rozpoznane symptomy uczulenia. Badanie należy wykonać w laboratorium medycznym lub za pomocą szybkiego testu diagnostycznego z apteki. Oba są wykonywane z krwi. Pozwalają stwierdzić czy wynik IgE znajduje się powyżej normy.

ZOBACZ TEŻ: test na alergię z apteki

Podwyższone stężenie całkowitego IgE w połączeniu z objawami klinicznymi stanowi pierwszy etap diagnostyki.

Specjalistyczne testy alergiczne z krwi (tzw. panele alergologiczne) powinny być wykonywane jako kolejny etap diagnostyki – po wcześniejszym badaniu całkowitego stężenia IgE w krwi.

3 drogi wnikania alergenów – pokarmowa, wziewna oraz skórna 

Alergeny ze względu na drogę wniknięcia do organizmu możemy podzielić na:

1. Wziewne (inhalacyjne)

Są to m.in. pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, naskórek (sierść) zwierząt, grzyby pleśniowe. Nadwrażliwość wziewna związana jest więc z alergenami obecnymi w powietrzu i dostającymi się do organizmu poprzez drogi oddechowe.

2. Pokarmowe

Wśród których są białka mleka i jaj, ryby, owoce morza, orzechy (szczególnie silny alergen), owoce, warzywa oraz zboża. Uczulenie na pokarmy może wystąpić u człowieka w każdym wieku i być przyczyną wielu dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

3. Kontaktowe (skórne)

Metale, substancje zapachowe, konserwanty, barwniki, środki odkażające, tworzywa sztuczne. Postać skórna objawia się jako szerokie spektrum różnych zmian skórnych – wysypek, krost, plamek oraz zmian nadmiernie rogowaciejących i łuszczących się.

Jak często występuje alergia?

Na podstawie Raportu „Astma Ciężka – sytuacja pacjentów w Polsce” wiadomo, że w Polsce około 12 milionów osób choruje na alergię. Ponad 4 miliony osób ma objawy astmy, ale tylko niecałe 50% chorych o tym wie!

W latach 2006-2008 na terenie Polski zostały przeprowadzone na szeroką skalę badanie ECAP. W badaniu oceniano 3 grupy osób:

• dzieci w wieku 6-7 lat
• dzieci w wieku 13-14 lat
• dorosłych w wieku 20-44 lat

Z badania wynika, że:

• postać pokarmowa występuje u około 13% dzieci (6-7 lat) oraz 11% dzieci (13-14 lat)
• atopowe zapalenie skóry (AZS) występuje u ponad 9% dzieci (obie grupy wiekowe)
• alergiczny nieżyt nosa – u 24% dzieci (6-7 lat) oraz 30% dzieci (13-14 lat)
• astma – u około 11% dzieci (obie grupy wiekowe)

Alergia może pojawić się na wszystkich etapach życia i dotyczy zarówno dzieci, młodzieży jak i dorosłych!

Bibliografia:

[1] Dadas-Stasiak E., Kalicki B., Jung A.: Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, Pediatr Med Rodz, 6 (2), p. 92-99, 2010.
[2] Skypała I.: Nadwrażliwość pokarmowa – alergia i nietolerancja pokarmowa, Payne A., Barker H.: Dietetyka i żywienie kliniczne. Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.
[3] Homburger HA.: The Laboratory Evaluation of Allergic Diseases: Part I: Measurement Methods for IgE Protein. Lab med 1991;22:780-782.
[4] Johansson SGO.: In vitro Diagnosis of Reagin-Mediated Allergic Diseases. Allergy 1978; 33: 292-298.
[5] Silny W., Czarnecka-Operacz M., Jenerowicz D. i wsp.: Leksykon alergicznych chorób skóry i reakcji polekowych. Wydawnictwo Medyczne Termedia, Poznań 2009: 12-13.
[6] . Samoliński B.: Epidemiologia chorób alergicznych w Polsce – ECAP. I Kliniczne Forum Ekspertów, Wisła 2009.