Choroby związane z prostatą to nie tylko rak. Objawy takie jak problemy z oddawaniem moczu, częstomocz czy ból w okolicach krocza mogą świadczyć również o innych chorobach gruczołu krokowego.
Przerost prostaty (gruczolak stercza)
Z wiekiem gruczoł krokowy każdego mężczyzny powiększa się – stan ten nazywany jest przerostem prostaty.
Łagodny rozrost prostaty jest jednym z objawów starzenia się organizmu – przypadłość ta występuje u 60% mężczyzn po 60 roku życia i u 80% mężczyzn po 80 roku życia.
U wszystkich mężczyzn gruczoł zaczyna się powiększać od ok. 45 roku życia na skutek zmian hormonalnych związanych ze spadkiem poziomu męskich hormonów płciowych (androgenów) – głównie testosteronu. Powiększająca się prostata może uciskać cewkę moczową, dlatego jest to najczęstsza przyczyna problemów z oddawaniem moczu u mężczyzn. Dodatkowo przerostowi prostaty bardzo często towarzyszy stan zapalny.
Objawy wywoływane przez łagodny przerost są spowodowane przede wszystkim przez zwężenie cewki moczowej (swobodny przepływ moczu zostaje zaburzony) oraz związane z tym upośledzenie funkcji pęcherza moczowego.
Zobacz także
Objawy prostaty – jak rozpoznać wczesne objawy raka prostaty i innych chorób?
Przerost prostaty w łagodnej postaci jest u mężczyzn wynikiem naturalnego procesu starzenia się. Przerost występuje u 60% mężczyzn po 60 roku życia. Niestety przerost może być również skutkiem namnażania się komórek nowotworowych – co prowadzi do raka prostaty.
Rak prostaty - guz w gruczole krokowym
O raku prostaty mówimy wtedy, gdy w gruczole krokowym zaczyna rozwijać się guz. Zwykle rak prostaty początkowo rozwija się powoli i może nie dawać żadnych objawów. Symptomy i dyskomfort spowodowane występowaniem tego nowotworu pojawiają się na ogół dopiero wtedy, gdy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium. Niejednokrotnie na leczenie jest już za późno!
Zmiany złośliwe, czyli nowotwór gruczołu krokowego:
1. Stanowi zagrożenie dla zdrowia
2. Może zajmować sąsiednie narządy (jelito grube czy pęcherz moczowy)
3. Może dawać przeżuty do innych narządów
Nowotwór gruczołu krokowego jest drugim – po raku jelita grubego, co do częstości występowania nowotworem u mężczyzn.
Według prognoz Zakładu Epidemiologii Centrum Onkologii Instytutu w Warszawie, w 2020 r. liczba diagnozowanych nowotworów stercza może ulec podwojeniu.
Zachorowalność wzrasta niebezpiecznie szybko – ok. 9% rocznie!
Czynniki wpływające na rozwój raka prostaty:
- wiek (zwykle rak występuje u mężczyzn po 65 r.ż.)
- uwarunkowania genetyczne (kilkukrotnie większe ryzyko zachorowania dotyczy osób, których krewni I stopnia chorowali lub chorują na raka prostaty)
- siedzący tryb życia
- stosujących używki powodujące obrzęk gruczołu krokowego, w tym alkohol (zwłaszcza wysokoprocentowy)
- wstrzemięźliwość płciowa
- infekcje i stany zapalne dróg moczowych
- stany zapalne stercza
Podkreśla się także wpływ diety, zanieczyszczeń środowiska naturalnego oraz czynników hormonalnych. Pamiętaj, nie wolno ignorować żadnych dolegliwości ze strony układu moczowego!
Zapalenie prostaty - coraz częstszy problem wśród mężczyzn
Stany zapalne stercza stanowią około 10% wszystkich przypadków mężczyzn zgłaszających się do urologa.
Zapalenie jest więc bardzo częstym schorzeniem występującym u mężczyzn – zarówno dojrzałych (szczególnie w 40-50 roku życia), jak i młodych (aktywnych, obarczonych dużym stresem). Zapalenie może mieć przebieg ostry lub przewlekły i najczęściej spowodowane jest infekcją bakteryjną.
Najczęściej zapalenie prostaty spowodowane jest przez bakterie. Wnikanie bakterii do cewki moczowej najczęściej odbywa się poprzez stosunek płciowy. Infekcje Escherichia colistanowią od 60 do 80% wszystkich przypadków zapalenia stercza. Wśród innych patogenów często spotyka się zakażenia Pseudomonas aeruginosa, bakteriami z grupy Klebsiella, Serratia i Enerobacter, Enterococcusczy Corynobacterium.
Aby nie doprowadzić do chorób prostaty należy unikać czynników wpływających na ich rozwój oraz wykonywać regularnie badanie krwi – test na antygen PSA wykrywający podwyższony poziom antygenu prostaty. Test jest rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Urologiczne.
Choroby prostaty, a seks
Czy schorzenie gruczołu krokowego zawsze wpływają negatywnie na erekcję? NIE
Bardzo często mężczyźni uważają, że dopóki ich sprawność seksualna jest zachowana – nie mają problemu z prostatą. Niestety tak nie jest. Łagodny rozrost prostaty zazwyczaj nie powoduje problemów z erekcją. Dopiero bardziej zaawansowane zmiany chorobowe w obrębie gruczołu krokowego mogą prowadzić do zaburzeń wzwodu.
Bibliografia:
[1] Dadej R., Jędrzejczak-Dadej A.: Zapalenie gruczołu krokowego, Geriatria, 2008; 2: 247-251.
[2] Szczęch R., Narkiewic K.: Łagodny rozrost prostaty, Choroby Serca i Naczyń 2009, tom 6, nr 1, 47–48.
[3] Zalecenia dotyczące postępowania w raku gruczołu krokowego — konferencja okrągłego stołu, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 2007, tom 3, nr 3.
[4] Dobruch J, Borówka A, Antoniewicz AA, Chłosta P: Epidemiology of prostate cancer: changes observed in Poland in 1991-2000. Urol Pol 2005; 58, 26-30.
[5] Skiba R, Syryło T, Ząbkowski T.: Diagnostyka i leczenie raka stercza u mężczyzn w podeszłym wieku, Pediatr Med Rodz 2015, 11 (1), p. 39–47.