Miałeś „nieprzyjemność” spotkania z kleszczem? Usuń go i koniecznie obserwuj miejsce ukąszenia! Jest prawdopodobieństwo, że właśnie w tym miejscu wystąpi najbardziej charakterystyczny objaw wczesnej boreliozy.
Jak rozpoznać wczesną boreliozę - sprawdź, jak wygląda rumień wędrujący...
Rumień po ukąszeniu kleszcza jest specyficznym objawem, który pojawia się w miejscu ukąszenia. Jest podstawą do rozpoznania infekcji / choroby bez konieczności wykonywania dodatkowych badań. W tym jednym przypadku lekarz powinien od razu u pacjenta wdrożyć antybiotykoterapię!
Ma bardzo charakterystyczne cechy. Ze względu na swój wygląd często nazywany jest „tarczą strzelecką” lub „bull’s-eyes„.
1. Kiedy się pojawia?
Rumień pojawia się na skórze w miejscu ukłucia przez kleszcza zwykle po 1-3 tygodniach. Niezwykle rzadko zdarza się, żeby pojawiał się później, niemniej jednak czas pojawienia się może sięgać nawet do 3 miesięcy.
2. Wygląd - kolory, centralne przejaśnienie
Typowa zmiana na skórze w postaci rumienia ma początkowo formę zaczerwienionej plamy:
Następnie powiększa się szybko i wykazuje centralne przejaśnienie. Wyglądem przypomina „tarczę strzelecką”
– w środku znajduje się plamka po ukąszeniu kleszcza
– następnie widoczny jest blady okrąg niezmienionej skóry
– na zewnątrz znajduje się czerwona obręcz, która właśnie z każdym dniem „wędruje” i staje się coraz większa:
3. Kształt
Kształt rumienia zazwyczaj zbliżony jest do nieregularnego okręgu. Jednak w zależności od lokalizacji ukąszenia i budowy części ciała może przyjmować odmienne kształty (np. podłużne czy eliptyczne).
4. Wielkość > 5 cm
O pewnym rozpoznaniu rumienia wędrującego możemy mówić, gdy zmiana stopniowo ulega powiększeniu w ciągu kilku dni i przekroczy średnicę 5 cm.
Czasami pomocne jest celowe zaznaczenie granic rumienia długopisem oraz kontrola jego wielkości po 1 lub 2 dniach bez stosowania antybiotyku. W skrajnych przypadkach, gdy obserwowano średnicę rumienia – mogła dochodzić nawet do 70 cm.
5. Co może pojawić się w obrębie zmiany?
W obrębie rumienia może dochodzić do pojawienia się również innych zmian: wzmożone uczucie ciepła w obrębie zmienionej skóry, wybroczyny, pęcherze, martwica lub nawet owrzodzenia.
6. Nietypowy wygląd
Postacie nietypowe rumienia wędrującego zdarzają się rzadko, ale warto o nich pamiętać, aby nie przeoczyć ważnego sygnału. Mogą one nie wykazywać centralnego przejaśnienia lub posiadać nieregularny kształt. Ważny jest fakt, że jeżeli taki rumień wykazuje tendencję do powiększania średnicy (ponad 5 cm) – należy rozpoznać go jako rumień wędrujący.
7. Kiedy rumień znika?
Rumień najczęściej znika bez śladu samoistnie po okresie 3-4 tygodni. W nielicznych przypadkach po zniknięciu rumienia na skórze mogą pozostać przebarwienia i blizny.
Pamiętaj! Jeżeli po ukąszeniu przez kleszcza na Twojej skórze zauważyłeś charakterystyczny rumień, zgłoś się jak najszybciej do lekarza w celu rozpoczęcia leczenia.
8. Nie pomyl rumienia z odczynem alergicznym - odczyn po kleszczy
Część osób myli rumień po kleszczu związany z boreliozą z miejscowym odczynem na alergeny, które są zawarte w ślinie kleszcza. Reakcja alergiczna najczęściej pojawia się od razu po ukąszeniu kleszcza. Odczyn po kleszczu, jako reakcja alergiczna – znika najczęściej przed upływem 48 godzin. Jego Średnica nie przekracza 5cm i ma tendencje do zanikania i zmniejszania się w czasie.
PAMIĘTAJ! Rumień pojawia się zaledwie u kilku procent zakażonych boreliozą pacjentów. Warto zwrócić również uwagę na inne objawy boreliozy, które występują w różnych fazach choroby.
A co w przypadku, kiedy rumień po kleszczu się nie pojawi?
Rola badań diagnostycznych w rozpoznaniu boreliozy...
Niestety u przeważającej większości osób ukąszonych przez kleszcza nie stwierdza się występowania rumienia. Mówi się nawet o statystkach, które pokazują, że rumień pojawia się w 2 do 5% przypadków.
UWAGA ! To, że rumień po ukąszeniu kleszcza nie pojawił się w miejscu, w którym nastąpiło ukąszenie wcale nie oznacza, że nie doszło do zakażenia !
Zaleca się wykonywanie cyklicznych, kontrolnych badań w laboratorium medycznym lub przy użyciu profesjonalnych, certyfikowanych testów diagnostycznych z krwi, dostępnych w aptekach.
Borelioza może rozwijać się bezobjawowo, a twój pomimo tego – Twój układ odpornościowy zaczyna walkę produkując przeciwciała IgM. Wykrycie tych przeciwciał we krwi pacjenta potwierdza wczesną infekcję, kiedy możliwy jest brak innych charakterystycznych objawów.
W tym celu opracowano szybki test na boreliozę z krwi, który można nabyć w aptece i wykonać samodzielnie w 10 minut – sprawdź jak to działa
Bibliografia:
[1] Flisiak R., Pancewicz S.: Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme, zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych.
[2] Krzyczmanik D. i wsp.: Borelioza w praktyce Lekarza Medycyny Pracy, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi,2012.
[3] Grzeszczuk A.: Borelioza w praktyce klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.