Bakteria Helicobacter pylori – jak dochodzi do infekcji, skutki zakażenia

Helicobacter pylori to jedna z najczęściej występujących bakterii wywołujących infekcje układu pokarmowego. Bakteria Helicobacter może przebywać w formie przetrwalnikowej w zakażonej żywności i wodzie. Jednak najczęściej do zakażenia dochodzi drogą fekalno-oralną (np. brudne ręce, brak higieny) już w wieku dziecięcym.

Należy pamiętać, że część infekcji przebiega bez wyraźnych objawów klinicznych. W niektórych przypadkach – bakteria Helicobacter pylori bytując w żołądku powoduje zakażenie błony śluzowej i stan zapalny. 

Zakażenie Helicobacter pylori

Rezerwuarem bakterii (naturalne, biologiczne środowisko życia drobnoustroju) jest człowiek. Bakteria ta bytuje w żołądku lub dwunastnicy (pierwszy odcinek jelita cienkiego).

Przetrwanie bakterii w tym niesprzyjającym kwaśnym środowisku umożliwia pewien mechanizm.

Bakteria Helicobacter wytwarza enzym – ureazę, która pozwala jej na przeżycie w soku żołądkowym.

Takie działanie bakterii powoduje uszkodzenie śluzówki żołądka, przez co jesteśmy narażeni na rozwój wrzodów.

Jak przenosi się infekcja?

Bakterie mogą przetrwać zarówno w ślinie jak i w kale – wówczas mamy do czynienia z infekcją przenoszoną drogą fekalno-oralną. Bakteria jest zatem w stanie przedostać się przez „brudne ręce” do pożywienia. Istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że osoba chora zarazi pozostałych domowników.

Wśród czynników i elementów, które sprzyjają rozprzestrzenianiu się infekcji wymienia się:

• niski status społeczny i ekonomiczny
• złe warunki sanitarno-higieniczne
• dorastanie w rodzinach wielodzietnych
• zanieczyszczenie żywności i wody
• kontakt z zawartością żołądka (np. z wymiocinami)

Ile osób jest zarażonych Helicobacter?

Infekcja Helicobacter pylori jest bardzo częsta – zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Szczególnie dużo przypadków odnotowuje się w krajach rozwijających się.

Szacuje się, że w Polsce zarażonych jest do 95% dorosłych! 

To bardzo duża pula chorych, z których większość nie zostaje odpowiednio zdiagnozowana. Na bazie infekcji rozwija się choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, która pojawia się (w pewnym okresie życia) aż u ok. 5-10% Polaków.

Zakażenie u dzieci

Najczęściej infekcję nabywamy w wieku dziecięcym. Z badań wynika, że zakażenie H.pylori może dotyczyć aż 30% dzieci.

ZOBACZ TEŻ: Helicobacter pylori u dzieci

Według niektórych opracowań naukowych – ryzyko infekcji może zmniejszyć karmienie noworodka piersią.

Jest to prawdopodobnie związane z przekazaniem dziecku wraz z pokarmem matki przeciwciał przeciwko H. pylori oraz lepsze działanie układu odpornościowego noworodka.

Bakteria Helicobacter pylori – główny powód wrzodów żołądka

Infekcja często przebiega w sposób utajony – nie zauważamy żadnych objawów klinicznych lub przypisujemy je innym dolegliwością bagatelizując symptomy. Przewlekłe zakażenie powoduje chorobę wrzodową i może również doprowadzić do powikłań np. anemii.

Wrzody żołądka w 9 na 10 przypadków powstają w wyniku infekcji H. pylori!

Najczęstsze objawy zakażenia to:

• dyskomfort i ból żołądka
• nudności i wymioty
• wzdęcia, zgaga
• dodatni wynik na obecności krwi utajonej w kale

Przewlekła infekcja, a powstanie przeciwciał IgG

Po wniknięciu bakterii do organizmu układ immunologiczny (odpornościowy) uruchamia procesy, które mają zniszczyć patogen. W wyniku pobudzenia komórek odpornościowych zaczynają powstawać przeciwciała IgG przeciwko Helicobacter pylori. Przeciwciała IgG to cząsteczki białkowe, które mają za zadanie „schwytać” bakterie i doprowadzić do ich zniszczenia.

Obecność przeciwciał IgG przeciwko H. pylori  w krwi umożliwia wykrycie infekcji, nawet jeżeli przebiega ona w sposób bezobjawowy.

Niestety układ odpornościowy nie jest w stanie w pełni wyeliminować H. pylori z błony śluzowej żołądka. Prowadzi to do sytuacji, w której bakterie przebywają tam przez długi czas, a bez odpowiedniego leczenia nawet przez całe życie.

Zakażenie tą bakterią nie ulega spontanicznemu, samoistnemu wyleczeniu! To znaczy, że osoby zarażone mogą pozbyć się bakterii tylko po odpowiedniej farmakoterapii.

ZOBACZ TEŻ: jak szybko wykryć bakterię – test helicobacter pylori

Bibliografia:

[1] Dyrla P., Gil J., Wojtuń S., Korszun K., Kasińska E, Mackiewicz A.: Zakażenie H.pylori. Diagnostyka i leczenie, Pediatr Med rodz Vol 11 Numer 1, p. 68–74.
[2] Kuklińska U., Łasicam M., Jagusztyn-Krynicka E.: Białko CagA H. pylori – pierwsza zidentyfikowana bakteryjna onkoproteina, Post. Mikrobiol., 2011, 50, 2, 97–106.
[3] Swora E., Stankowiak-Kulpa H., Marcinkowska E., Grzymisławski M.: Kliniczne aspekty diagnostyki zakażenia H.pylori, Nowiny Lekarskie 2009, 78, 3–4, 228–230.
[4] Bartnik W.: Kliniczne aspekty zakażenia H.pylori. Pol. Arch. Med. Wewn., 2008, 118 (7-8), 426-430.
[5] Deroń E., Kieć-Świerczyńska M.: Rola H.pylori w powstawaniu chorób skóry, Medycyna Pracy, 2002; 53; 4; 333-337.