Niedokrwistość z niedoboru żelaza – anemia a ferrytyna

Prawie 80% wszystkich przypadków anemii spowodowanych jest niedoborem żelaza. Niedokrwistość z niedoboru żelaza to jedno z najczęściej występujących na świecie schorzeń hematologicznych. Niedobór tego ważnego składnika mineralnego dotyczy nawet 20% kobiet w wieku rozrodczym i ponad 4% wszystkich mężczyzn. Anemia jest związana ze spadkiem ilości czerwonych krwinek oraz zmniejszoną zawartością hemoglobiny - transportującej tlen. Magazynem żelaza w komórkach jest białko - ferrytyna. Ferrytyna jest najlepszym parametrem służącym do rozpoznania niedoboru żelaza - spadek stężenia żelaza zawsze powoduje zmniejszenie się stężenia ferrytyny.

Niedokrwistość (anemia)

Czerwone krwinki (erytrocyty) są komórkami produkowanymi w szpiku kostnym. Stanowią jeden z głównych składników krwi. W erytrocytach znajduje się białko – hemoglobina. To dzięki niej krwinki czerwone mogą transportować tlen do wszystkich tkanek organizmu. Każda cząsteczka hemoglobiny zawiera w sobie żelazo. Niedobór żelaza prowadzi do spadku ilości hemoglobiny oraz najczęściej zmniejszenia ilości krwinek czerwonych.

Niedobór żelaza

Prawie 80% wszystkich przypadków anemii związanych jest z niedoborem żelaza. Niedobór żelaza w organizmie powoduje zaburzenia w produkcji hemoglobiny, w wyniku czego w krwi pojawiają się małe erytrocyty o zmniejszonej ilości hemoglobiny. Niedobory tego ważnego pierwiastka dotyczą każdej grupy wiekowej.

Niedostateczna ilość żelaza w organizmie może wynikać:

  • ze zbyt małej podaży tego pierwiastka w diecie (niedostateczne spożycie żelaza może być efektem braku spożycia pokarmów zawierających żelazo np. mięso, rośliny strączkowe)
  • upośledzonego wchłaniania żelaza (np. związane z chorobą autoimmunologiczną)
  • utraty krwi (np. krwawienia przy wrzodach)

U kobiet przyczyną spadku stężenia żelaza są krwawienia miesiączkowe, natomiast u mężczyzn często utajone krwawienia – głównie w układzie pokarmowym.

Czym jeszcze może być wywołana anemia?

Innymi typami niedokrwistości są:

  • pokrwotoczna
  • hemolityczna
  • aplastyczna
  • związana z chorobami
  • przewlekłymi
  • z niedoboru witaminy B12
  • z niedobory kwasu foliowego

Ogólne objawy anemii

Objawami wspólnymi dla każdego typu anemii są:

  • znaczące osłabienie

  • męczliwość

  • spadek lub upośledzenia

  • koncentracji

  • tachykardia

  • duszności (spowodowane upośledzeniem dostarczania tlenu)

  • zawroty głowy

  • bladość skóry

  • bladość błon śluzowych

Objawy długotrwałego niedoboru żelaza:

  • spadek odporności
  • nerwowość
  • spaczone łaknienie (glina, kreda, krochmal)
  • zmiany na błonie śluzowej języka (ból i pieczenie, wygładzenie powierzchni języka)
  • suchość skóry i błon śluzowych
  • bolesne pęknięcia kącików ust
  • zmiany paznokci (blade, kruche,
  • z podłużnymi rowkami)
    zmiany włosów (cienkie, łamliwe, rozdwojone końcówki, łatwo wypadające).

Należy pamiętać, że choroba może objawiać się tylko niektórymi symptomami. Choroba może mieć również charakter bezobjawowy.

Ferrytyna - magazyn żelaza

Ferrytyna to białko pełniące kluczową role gospodarowania żelazem w organizmie. Najwięcej ferrytyny znajduje się w komórkach śledziony, wątroby (hepatocytach) oraz w szpiku kostnym. Ferrytyna ma za zadanie magazynować żelazo, więc jej stężenie odzwierciedla „zapas” żelaza w organizmie.

W procesie erytropoezy, czyli procesie powstawania krwinek czerwonych organizm korzysta właśnie z zapasów żelaza związanych z ferrytyną. Ferrytyna chroni również organizm przed nadmiarem żelaza, które w zbyt dużych ilościach jest toksyczne !

Objawami wspólnymi dla każdego typu anemii są:

Poziom ferrytyny w krwi jest uzależniony od płci, a zakres normy jest dość szeroki.

  • Dla kobiet norma wynosi 10–200 μg/l
  • Dla mężczyzn norma wynosi 15–400 μg/l

 

Spadek stężenia ferrytyny w krwi związany jest zawsze z rozwojem niedokrwistości z niedoboru żelaza lub utajonym niedoborze żelaza !

Badanie ferrytyny z krwi jest najlepszym parametrem diagnozującym niedobór żelaza.

Poziomem alarmującym o możliwości niedoboru żelaza u obu płci jest spadek stężenia ferrytyny w krwi poniżej 20 μg/l (lub 20 ng/ml)!

Bibliografia

[1] Kosiorowska E., Hartleb M.: Ferrytyna – strategia diagnostyczna dla wysokich stężeń osoczowych. Gastroenterologia Praktyczna 2016, 4 (33), 37-45.
[2] Korzeniowsk K., Wietlicka I., Jabłecka A.: Zaburzenia gospodarki żelaza Część 2. Niedobory żelaza, Farmacja Współczesna 2012; 5: 146-150.

Udostępnij

Sprawdź nasze produkty

Testy diagnostyczne do samodzielnego wykonania. Wybierz produkt, by poznać szczegóły, dowiedzieć się jak wykonać test i dokonać zakupu na naszej stronie

M-Albu-Check-1 Strip – nerki

Szybki test z moczu wykrywania albuminy w moczu (cukrzyca, nadciśnienie)

19,90 

Rotadeno-Screen® – biegunka

Szybki test z kału do wykrywania rotawirusa oraz adenowirusa

45,90 

Meno-Check® – menopauza

Szybki test z moczu do badania poziomu FSH (2 testy)

19,90 

CRP-Screen® – infekcje

Szybki test z krwi do badania poziomu CRP (wirus czy bakteria)

32,90