Objawy chorej wątroby zależą od stopnia jej uszkodzenia
Bardzo często zaburzenia funkcji wątroby rozwijają się bardzo długo. Na początku chora wątroba zwykle nie daje objawów, natomiast w ciągu wieloletniego przebiegu symptomy powoli zaczynają przybierać na sile i stają się coraz bardziej charakterystyczne.
W zależności od czasu trwania i stopnia zaawansowania uszkodzenia wątroby może wystąpić postać bezobjawowa lub objawowa.
1. Postać bezobjawowa
2. Postać objawowa - charakterystyczne objawy
Tak samo, jak w przypadku przebiegu bezobjawowego – również mało charakterystyczne objawy powodują, że ciężko rozpoznać problem z wątrobą. Objawy ogólne mogą być często przypisywane innym chorobom lub są bagatelizowane.
Nieswoiste symptomy, na które warto zwrócić uwagę:
- ogólne osłabienie i zmniejszenie wydolności fizycznej,
- uczucie przewlekłego zmęczenia
- problem z zasypianiem i bezsenność
- znaczny spadek apetytu
- wzdęcia
- dyskomfort po posiłkach
- nasilający się świąd skóry
3. Objawy chorej wątroby w zaawansowanej chorobie
Silne objawy zapalenia wątroby i marskości pojawiają się z uwagi na znaczne upośledzenie funkcji tego narządu. Dzieje się tak na skutek zaniku komórek wątroby (hepatocytów), które są odpowiedzialne za przeprowadzanie procesów związanych z metabolizmem, w tym produkcją białek koniecznych do prawidłowego procesu krzepnięcia czy metabolizmu hormonów. Dodatkowo pojawiają się również zaburzenia krążeniowe w obrębie największego naczynia krwionośnego wątroby – czyli żyły wrotnej.
Jakie objawy pojawiają się, gdy wątroba jest uszkodzona?
- żółtaczka – zażółcenie skóry i śluzówek, czyli typowe objawy żółtaczki są jednymi z najbardziej charakterystycznych zmian w przypadku pojawienia się dysfunkcji wątroby
- skaza krwotoczne – krwotoki o bardzo dużym nasileniu, najczęściej związane z pęknięciem żylaków przełyku, żołądka lub odbytu
- anemia i zmniejszona liczba płytek krwi, powiększenie śledziony
- rozległe siniaki, które pojawiają się przy najmniejszym uderzeniu czy stłuczeniu
- obrzęki i skurcze mięśni zwłaszcza w obrębie podudzi
- wodobrzusze, czyli zwiększenie obwodu brzucha na skutek gromadzenia się płynów
- przepuklina pępkowa
- zmiany w układzie pokarmowym – biegunki, wymioty, mdłości
- zaburzenie psychiczne, spadek libido,
- jadłowstręt
- częstsze łapanie infekcji i obecność stanów podgorączkowych
- pajączki wątrobowe, czyli naczyniaki i rozszerzone naczynka pojawiające się na skórze
- białe przebarwienia na płytce paznokci
- zaburzenia hormonalne – u mężczyzn widoczne jako zanik jąder, utrata owłosienia pach, u kobiet dochodzi do zaburzeń cyklu miesiączkowego,
- niepłodności, hirsutyzmu
4. UWAGA! Objawy choroby wątroby wymagające pilnej pomocy medycznej!
Ból wątroby lub inne objawy pojawiające się w przebiegu choroby mogą być gwałtowne i niebezpieczne dla zdrowia chorego. Stanowi to bezpośrednie zagrożenie życia, dlatego szczególnie w przypadku tych 4 objawów zawsze, bezzwłocznie należy zgłosić się do lekarza lub szpitala.
chory wymiotuje świeżą krwią lub krwawi z przewodu pokarmowego przez odbyt
w wydychanym przez chorego powietrzu, czuć nieprzyjemny zapach (podobny do gnijącego mięsa) lub na skórze widoczne są objawy żółtaczki
nagła zmiana stanu psychicznego – spowolnienie ruchów, nagła senność, otępienie i splątanie, drżenie dłoni, nieuzasadniony śmiech i nienaturalna wesołkowatość)
wodobrzusze i ból wątroby, najczęściej odczuwany jako silny ból brzucha
Nawet 50% chorych z marskością ma objawy psychiczne związane z uszkodzeniem wątroby!
Encefalopatia wątrobowa to główne i niebezpieczne powikłanie u pacjentów z marskością wątroby – występuje aż u 30 do 50% chorych osób.
Wątroba pełni w organizmie funkcję detoksykacyjną. Gdy hepatocytów jest zbyt mało lub utrudniony jest przepływ krwi przez wątrobę, w krwi wzrasta stężenie toksyn i zbędnych metabolitów. Neurotoksyczne działanie, czyli uszkadzające ośrodkowy układ nerwowy ma np. amoniak, który zdrowa wątroba metabolizuje – natomiast uszkodzona, nie jest w stanie usunąć.
Niepokojące powinny być zmiany takie jak:
- zmiany osobowości
- chwiejność nastroju
- lęk i niepokój
- problemy z wykonywaniem prostych działań matematycznych
Z powodu ostrych i przewlekłych chorób wątroby, raka oraz marskości wątroby cierpią miliony ludzi na świecie. Znajomość objawów, które towarzyszą chorobie wątroby oraz wykonywanie badań diagnostycznych krwi ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu powikłaniom i zbyt późno rozpoczętemu leczeniu.
Bibliografia
[1] Hartleb M. i wsp.: Rekomendacje postępowania u chorych z zaburzeniami czynności wątroby i kamicą dróg żółciowych dla lekarzy POZ, Lekarz POZ 4/2017.
[2] Szymańska M. i wsp.: Alkoholowa choroba wątroby w praktyce lekarskiej, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2011, Tom 17, Nr 3, 148-154.
[3] Panasiuk A.: Encefalopatia wątrobowa, Forum Medycyny Rodzinnej 2014, tom 8, nr 2, 64–75.
[4] Grata-Borkowska U. i wsp.: Zaburzenia psychiczne i neurologiczne u pacjentów z encefalopatią wątrobową, Psychiatry 2016; 13, 4: 203–209.