CRP a nowotwory | CRP jako nieswoisty marker nowotworowy
Nawet 15% nowotworów złośliwych może być wynikiem przewlekłych infekcji i towarzyszących im stanów zapalnych. Przykładem może być predyspozycja do rozwoju raka żołądka wynikająca z przewlekłego stanu zapalnego wywołanego infekcją H.pylori.
Nieodłącznym elementem stanu zapalnego jest pojawienie się tzw. białek ostrej fazy, w tym CRP – które jest traktowane jako nieswoisty marker nowotworowy. Podwyższone stężenie CRP w krwi może być skutkiem rozwijającej się choroby nowotworowej. Białko CRP związane jest bezpośrednio z aktywnością komórek nowotworowych oraz odpowiedzią układu odpornościowego na nowotwór. Zmiany poziomu CRP zależą od stadium zaawansowania choroby nowotworowej i wielkości zmian (np. guza).
Nowotwory a stan zapalny
Miejscowy stan zapalny, który może z czasem obejmować cały organizm związany jest z obecnością czynników wywołujących reakcję układu odpornościowego. Poza infekcjami, uszkodzeniem tkanek, niedokrwieniem prowadzącym do martwicy – to właśnie nowotwory powodują powstanie stanu zapalnego.
Odpowiedzią organizmu na obecność tej patologicznej zmiany jest reakcja ostrej fazy. Informacje wskazujące na silną zależność pomiędzy obecnością nowotworów, a stanem zapalny opierają się na obserwacjach klinicznych.
Wynika z nich, że narażenie na różne czynniki fizyczne, chemiczne czy nawet mikrobiologiczne (wirusy, bakterie) jest źródłem przewlekłych stanów zapalnych oraz zwiększa częstotliwość występowania nowotworów.
Już we wczesnym etapie w obrębie miejsca, gdzie komórki ulegają transformacji nowotworowej zaczyna rozwijać się miejscowy stan zapalny!
CRP a nowotwory – związek CRP z nowotworami
Związek stężenia CRP z obecnością w organizmie nowotworu, wyjaśnia się na dwa sposoby. Pierwszy zakłada, że podniesiony poziom białka wynika ze stanu przednowotworowego lub nowotworu. Drugi, zakłada, że podniesiony poziom białka i przewlekły stan zapalny odgrywają rolę w procesie karcinogenezy (proces mutacji zdrowej komórki, w komórkę nowotworową).
Przykładami nowotworów, które są związane ze stanem zapalnym jest rak:
- żołądka, często rozwijający się w wyniku przewlekłego stanu zapalnego śluzówki żołądka – który jest wynikiem infekcji bakterii Helicobacter pylori
- wątroby, będący skutkiem przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby
- szyjki macicy, będący konsekwencją zakażenia wirusem HPV
- pęcherza moczowego, powstający na skutek reakcji zapalnej wywołanej pasożytami np. Schistosoma haematobium
- płuc, będący konsekwencją choroby obturacyjnej związanej z paleniem tytoniu
CRP przy nowotworach
CRP uznaje się za potencjalny marker nowotworzenia. U osób zdrowych stężenie CRP jest zazwyczaj niższe niż 8 mg/L (wartość referencyjna). Badanie tego parametru ma głównie zastosowanie w diagnostyce oraz monitorowaniu chorób o podłożu zapalnym. Najczęściej mających charakter ostry, tak jak przy zakażeniach bakteryjnych – gdy CRP osiąga wartości często przekraczające 100 mg/L. Więcej o CRP w rozpoznaniu infekcji bakteryjnych – znajdziesz tutaj
Czy sam wynik CRP wystarcza do zdiagnozowania nowotworu?
NIE
Szczególnie, jeżeli bierzemy pod uwagę pojedyncze badanie. Białko to jest markerem nieswoistym, więc jego podwyższony poziom może wskazywać na wiele innych chorób np. miażdżycę czy przewlekłą infekcję.
Jeżeli badasz się regularnie i wynik za każdym razem przekracza normę, to na pewno wymaga to konsultacji z lekarzem!
W zależności od typu nowotworu i stopnia zaawansowania choroby CRP może mieć różne wartości.
Najwyższe wartości obserwuje się w przebiegu złośliwych nowotworów dotykających układu krwiotwórczego.
Natomiast niskie wartości CRP (wynik w normie) nie zawsze wykluczają obecność nowotworu.
CRP – rozpoznanie, leczenie i nawrót nowotworu
Wynik oznaczenia CRP w kontekście chorób nowotworowych wykorzystuje się:
- Przy kwalifikacji do leczenia operacyjnego
Badanie wykonuje się również przed leczeniem operacyjnym nowotworów. U osób, u których wynik przekracza 10 mg/L, przyjmuje się, że prawdopodobieństwo przeżycia całkowitego po operacji jest krótsze.
- Wykrywania nawrotu choroby
- Oceny prawdopodobieństwa przeżycia chorego
W przypadku leczenia operacyjnego raka jelita grubego 2 lata po operacji odsetek przeżywalności u osób z CRP podwyższonym wynosił niecałe 50%, natomiast u osób z niskim poziomem CRP – aż 90%! Więc niskie CRP, a co za tym idzie brak lub mniej nasilony proces zapalny, wskazują na dobre rokowanie.
Samo oznaczenie białka C-reaktywnego, nie może stanowić podstawy do rozpoznania choroby nowotworowej, z uwagi na fakt, że jest to parametr nieswoisty.
Oznacza to, że każda choroba przebiegająca ze stanem zapalnym może spowodować, że wynik białka ostrej fazy będzie przekraczał normę. Natomiast, jest to ważny czynnik prognostyczny u już zdiagnozowanych i leczonych pacjentów.
Bibliografia:
[1] Stasik Z., Skotnicki P., Nowak-Sadzikowska J., Kulpa J.: Białko C-reaktywne u chorych na nowotwory złośliwe, Nowotwory, Journal of Oncology, 58, 2008.
[2] Leporowska E.: Związek CRP z ryzykiem wystąpienia cho- roby nowotworowej i czasem przeżycia chorych na nowotwory, Journal of Laboratory Diagnostics, 45, 2009.
