Badania na kiłę – badanie WR, badanie VDRL, TPHA, FTA-ABS, szybkie testy

Badania na kiłę są jedynym sposobem, aby stwierdzić czy na pewno doszło do zakażenia syfilisem, który powoduje bakteria – Treponema pallidum (krętek blady). Jest to spowodowane tym, że choroba może przez wiele lat być w fazie utajonej i nie dawać żadnych objawów.

Dowiedz się jak wykryć infekcję kiły za pomocą badań krwi – jak wygląda kompleksowa diagnostyka kiły, na czym polega badanie WR, badanie VDRL oraz szybkie testy?

Co się dzieje podczas zakażenia kiłą?

W wyniku zakażenia krętkiem bladym układ odpornościowy produkuje specyficzne przeciwciała czyli cząsteczki, które mają na celu walkę z chorobą. To dzięki tej właściwości jesteśmy w stanie stwierdzić, czy nastąpiło zakażenie.

W zależności od czasu trwania infekcji w krwi chorego znajdują się:

• PRZECIWCIAŁA IgM (przeciwko Treponema pallidum)
  pojawiają się pod koniec 2 tygodnia od zakażenia
• PRZECIWCIAŁA IgG (przeciwko Treponema pallidum)
  pojawiają się około 4 tygodnia od zakażenia

To właśnie te przeciwciała wykrywa się we krwi, aby stwierdzić bądź wykluczyć infekcję / chorobę.

Wstępne badania na kiłę w laboratorium – badanie WR, badanie VDRL, USR

W rozpoznaniu kiły oprócz obrazu klinicznego (objawów choroby) oraz zebranego wywiadu lekarskiego – najważniejszą rolę odgrywają wyniki badań krwi, które ostatecznie potwierdzają zakażenie.

Aby wykonać badania należy udać się do laboratorium medycznego w celu pobrania krwi. Wynik najczęściej otrzymujemy następnego dnia. Badania można wykonać również prywatnie – wówczas zleceniodawcą i płatnikiem jest pacjent.

W diagnostyce kiły zastosowanie znajdują dwie grupy badań wykonywanych w laboratorium:

Mniej dokładne odczyny krętkowe

Klasyczne, nieswoiste które za pomocą antygenów lipidowych wykrywają reaginy kiłowe (badania WR, USR, VDRL). Odczyny niekrętkowe wykrywają przeciwciała przeciwlipidowe klasy IgG i IgM, tworzące się w odpowiedzi na lipidy krętka – znajdują zastosowanie głównie w badaniach przesiewowych choroby.

Badanie WR

Test Wassermana, zwany jako badanie WR to pierwsze oznaczenie, które stosowano do diagnostyki kiły. Badanie to znane jest również jako odczyn wiązania dopełniacza. WR to odczyn nieswoisty, wykrywający tzw. przeciwciała heterofilne – powstałe w początkowej fazie infekcji kiłą. Jest to badanie, którego nie wykonuje się już w laboratoriach diagnostycznych.

Badanie VDRL

Test VDRL (Venereal Disease Research Laboratory) to tzw. odczyn mikrokłaczkujący z antygenem kardiolipidowym. Ten rodzaj testów zamiast antygenu krętka (czyli elementu jego budowy) zawiera mieszaninę kardiolipiny, cholesterolu i lecytyny. Pomimo, że kardiolipina ma podobną budowę do lipidów krętka bladego – nie jest swoista tylko dla tej bakterii, a co za tym idzie badanie VDRL może dawać niedokładne wyniki.

Badanie USR

Test USR to tzw. szybki odczyn kłaczkujący (unheated serum reagin test). W badaniu USR po zmieszaniu krwi pacjenta, która zawiera przeciwciała (produkowane w odpowiedzi na infekcję) pojawia się tzw. odczyn kłaczkujący (wytrącanie osadu w formie kłaczków) z cząsteczkami antygenu. Badanie USR odczytuje się pod mikroskopem. Brak odczynu kłaczkującego wskazuje na wynik negatywny. Badanie to posiada bardzo duży odsetek wyników fałszywie dodatnich.

Ze względu na niski koszt badania – oznaczenia te najczęściej wykonywane są przez laboratoria medyczne jako wstępna diagnostyka. Jednak ze względu na fakt, że są to metody nieswoiste i obarczone największym ryzykiem błędu zdarzają się:

• wyniki fałszywie dodatnie, które dotyczą około 1% pacjentów i występują m.in.: w chorobach autoimmunologicznych, w świeżym zawale mięśnia sercowego, w czasie ciąży

• wyniki fałszywie ujemne, które mogą wystąpić w zakażeniu HIV oraz u 1–2% chorych na kiłę II okresu, u których obserwuje się wysoki poziom przeciwciał

Testy potwierdzenia – badanie TPHA, FTA-ABS, TPI, testy immunochromatograficzne

Czułe odczyny krętkowe

Testy swoiste, obejmujące badania immunologiczne, za pomocą których wykrywamy przeciwciała przeciwko krętkom bladym (badania TPHA, FTA oraz FTA-ABS, TPI, szybkie testy immunochromatgraficzne) są tzw. testami potwierdzenia.

Badanie TPHA

Test TPHA, czyli odczyn biernej hemaglutynacji krętków (Treponema pallidum haemagglutination test). Badanie TPHA jest dużo bardziej wiarygodne niż stosowane przesiewowo badanie WR czy badanie VRDL. 

Badanie FTA i FTA-ABS

Test FTA, czyli odczyn immunofluorescencji krętków (fluorescent treponemal antibody test) oraz odmiana tego badania to FTA-ABS – polegają na identyfikacji przeciwciał przeciwkrętkowych za pomocą metody immunofluorescencji pośredniej (interpretacja obrazu mikroskopowego).

Zarówno badanie FTA-ABS i TPHA cechują się dużą swoistością i czułością wykrywania przypadków kiły II okresu oraz późniejszych stadiów choroby.

Badanie TPI

Test TPI to odczyn unieruchamiania krętków (Treponema pallidum immobilization test). Badanie TPI stosowane jest głównie do diagnozowania rozwiniętej infekcji (kiła II i III okresu).

Szybkie testy immunochromatograficzne

Test tego typu są bardzo często wykonywane w gabinetach lekarskich czy szpitalach. Szybkie testy wykrywają swoiste przeciwciała IgM oraz IgG przeciwko T. pallidum w krwi uzyskanej z nakłucia palca. Testy w krótkim czasie pozwalają wykryć świeżą infekcję, jak również przewlekłe (wieloletnie) zakażanie kiłą.

Ze względu na dużo większą wiarygodność wyniku, odczyny krętkowe stosuje się jako badania weryfikujące i potwierdzające wyniki odczynów niekrętkowych.

Diagnostyka kiły za pomocą testów immunochromatograficznych z apteki

Badanie na kiłę z użyciem testu diagnostycznego z apteki to dobra alternatywa, pod warunkiem wysokiej wiarygodności testu!

Badania w laboratorium oraz wizyty u lekarza bywają dla wielu osób krępujące, co potęguje słabą wykrywalność tej niebezpiecznej choroby. Dla wielu osób temat jest bardzo wstydliwy. Dlatego rezygnują z wizyt w przychodniach oraz ośrodkach zdrowia, co powoduje rozwój infekcji i niebezpieczeństwo zarażania innych osób poprzez kontakty seksualne.

Z pomocą przychodzą testy diagnostyczne do samokontroli zdrowia. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje francuski test SYPH-Check-1®, który wykrywa obydwie klasy przeciwciał (IgM oraz IgG), co pozwala na wykrycie świeżej i przewlekłej infekcji. Test wykorzystuje badanie odczynu swoistego, a jego zasada opiera się na wykryciu reakcji antygen-przeciwciało.

Jest to badanie o wysokiej wiarygodności – wynoszącej 98%

Testy immunochromatograficzne wykonane w technologii point of care stanowią jedne z najdokładniejszych metod badania kiły, są bardzo czułe i wiarygodne. Są powszechnie dostępne w aptekach.

Wykrywanie kiły za pomocą szybkich testów immunoenzymatycznych, takich jak SYPH-Check-1® od lat rekomenduje WHO (Światowa Organizacja Zdrowia).

Testy point of care są istotne w strategii WHO mającej na celu globalną eliminację kiły wrodzonej oraz zapobieganie przenoszeniu kiły od matki do dziecka.

Jak wykonać szybki test immunochromatograficzny w domu?

Należy pamiętać, że przyczyną rozpowszechnienia kiły jest brak wykonywania badań profilaktycznych! W ten sposób duża część z nas naraża się na rozwój infekcji. Jednocześnie nieświadomie możemy zarażać inne osoby chorobą, której skutki dla zdrowia mogą być tragiczne.

Nie unikaj odpowiedzialności. Upewnij się że jesteś zdrowy – wykonaj badania na kiłę w laboratorium medycznym lub skorzystaj z testu do samokontroli zdrowia!

Bibliografia:

[1] Janier M. at all.: Europejskie zalecenia diagnostyczne i lecznicze dotyczące kiły 2014, Przegl Dermatol 2015, 102, 459–475.
[2] Serwin A, Chodynicka B. Diagnostyka serologiczna kiły – aktualne problemy i kontrowersje, PRZEGL EPIDEMIOL 2009; 63: 519 – 523.
[3] Serwin AB, Chodynicka B. Diagnostyka bezpośrednia kiły – współczesne standardy i kierunki badań. Przegl Epidemiol 2006;60:795-801