CRP w rozpoznaniu infekcji bakteryjnych powodujących groźne choroby

Obecność bakterii w organizmie nasila produkcję białka CRP, które jest markerem infekcji, ale pełni również funkcje ochronną. Bakteryjne zakażenia płuc, angina czy zapalenie stawów powodują znaczne podwyższenie poziomu CRP – często przekraczające 100 mg/L.

Wzrost poziomu CRP obserwuje się również w ropnym zapaleniu ucha, powikłaniach po operacjach, zapaleniu dróg moczowych czy infekcjach dróg oddechowych. 

7 najczęstszych infekcji bakteryjnych i ich wpływ na CRP

Wiadomo, że zakażenia bakteryjne powodują silny stan zapalny organizmu. Leczenie tego typu infekcji zawsze wymaga zastosowania antybiotyku – odpowiednio dobranego do typu drobnoustroju.

Do wstępnego rozpoznania bakteryjnego podłoża zakażenia stosuje się badania laboratoryjne z krwi, takie jak morfologia, białko CRP czy prokalcytonina.

W zależności od nasilenia stanu zapalnego i gatunku bakterii, wynik CRP może mieć różne wartości – dochodzące nawet kilkuset mg/L

*prawidłowa norma CRP wynosi 0 – 8 mg/L

1. Bakteryjna infekcja dróg oddechowych

Zakażenia dróg oddechowych objawiające się kaszlem, bólem i zapaleniem gardła mogą być spowodowane przez bakterie takie jak:

• Streptococcus pyogenes (angina bakteryjna)
• Streptococcus pneumoniae (zapalenie płuc)
• Staphylococcus aureus (gronkowcowe zapalenie płuc)
• Neisseria gonorrhoeae (rzeżączkowe zapalenie gardła)
• Arcanobacterium haemolyticum (ostre zapalenie gardła)
• Haemophilus influenzae (zakażenie układu oddechowego)

Tego typu infekcje powodują wzrost wartości CRP powyżej 40 mg/L. Wynik CRP > 40 mg/L jest niepokojący i może wskazywać na rozwój bakteryjnego zapalenia płuc lub innej dróg oddechowych spowodowanej przez bakterie. Przeprowadzone badania wskazują, że poziom CRP mniejszy niż 40 mg/L wskazuje, że rozwój infekcji bakteryjnej jest mało prawdopodobny. Natomiast, gdy poziom CRP jest większy niż 100 mg/L może sygnalizować toczący się proces bakteryjny o bardzo dużym nasileniu.

ZOBACZ TEŻ: jak wykryć anginę bakteryjną w 10 min?

2. Bakteryjne zapalenie stawu

Bakterie są również odpowiedzialne za zapalenie stawów, dlatego w reumatologii wykorzystuje się badania, takie jak CRP – do stwierdzenia stanu zapalnego. W przypadku zapalenia stawu, CRP powyżej 40 mg/L – w połączeniu z występującą gorączką i leukocytozą (w wyniku morfologii krwi), wskazuje na ropne zapalenie stawu wywołane przez infekcję bakteryjną.

3. Powikłania bakteryjne po operacjach ortopedycznych

Podwyższony wynik CRP bez innej widocznej i ustalonej przyczyny, wskazuje na konieczność dalszej diagnostyki w kierunku zakażenia bakteryjnego np. protezy stawowej.

Jak często zdarzają się zakażenia?

Częstość zakażeń po operacji umieszczenia endoprotezy biodra i operacji kolana wynosi około 2%. W infekcji ostrej obserwuje się CRP >100 mg/L, natomiast w przewlekłej CRP >10 mg/L.

4. Ostre bakteryjne zapalenie zatok przynosowych

Przy infekcjach zatok poziom CRP nie jest jednoznaczny i nie koreluje dostatecznie ze stopniem nasilenia zmian. Nawet przy powikłaniach bakteryjnych zapalenia zatok CRP może być stosunkowo niskie. Z czego to wynika?

Proces zapalny w zatokach toczy się w zamkniętej, odizolowanej przestrzeni, w związku z tym ogólnoustrojowy odczyn zapalny, jakim jest wzrost CRP może być nieproporcjonalnie niski.

5. Zakażenie bakteryjne po infekcji wirusem

Przedłużające się infekcje wirusowe mogą prowadzić do powikłań, takich jak nadkażenia bakteryjne. Kiedy CRP rośnie powyżej 40 mg/L – należy rozważyć dodatkowe badania (posiew mikrobiologiczny, antybiogram) w celu potwierdzenia diagnozy oraz zastosowania „wycelowanego” antybiotyku.

DOWIEDŹ SIĘ WIĘCEJ: CRP w rozpoznaniu infekcji wirusowej

6. Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) 

Ostre zapalenie ucha środkowego to jedna z najczęstszych infekcji występujących u dzieci. Najwięcej przypadków obserwuje się u dzieci od 6 do 24 miesiąca życia. Przyczyną ropnego zapalenia mogą być bakterie Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus Aureus, Staphylococcus epidermidis.

Jakie są objawy ostrego ropnego zapalenia ucha?

• bóle głowy
• gorączka (u dzieci sięgająca nawet do 39-40°C)
• dreszcze, szumy uszne zgodne z tętnem
• niedosłuch o różnym nasileniu
• nadwrażliwość ucha na pociąganie
• złe samopoczucie, rozdrażnienie
• brak apetytu, biegunka, wymioty

Poza badaniami mikrobiologicznymi (wymaz z ucha i nosogardzieli), dodatkowo ocenia się stężenie białka CRP.

OBJAWY ZAPALENIA UCHA i CRP PONAD NORMĘ TO ZAWSZE WSKAZANIE DO KONSULTACJI Z LEKARZEM!

W przypadku wystąpienia objawów, już CRP >10 mg/L powinno być sygnałem, że warto udać się do lekarza – ponieważ może wskazywać na rozwijające się bakteryjne zapalenie ucha. Jego podwyższony wynik jest również czynnikiem prognostycznym – pozwala na wykrycie powikłań po zapaleniu ucha, takich jak ropień.

7. Bakteryjne zakażenie dróg moczowych

Infekcja powszechnie występująca u kobiet, czyli tzw. „zapalenie pęcherza” jest wynikiem obecność bakterii (m.in. Escherichia coli, Klebsiella, Proteus, Enterococcusi Pseudomonas)
w drogach moczowych.

Gdy infekcja dotyczy jedynie pęcherza moczowego, obserwuje się objawy takie jak pieczenie przy oddawaniu moczu czy oddawanie moczu w małych ilościach. Jeżeli dodatkowo pojawia się gorączka, ból pleców czy wzrost poziomu CRP ponad normę – należy podejrzewać bakteryjne odmiedniczkowe zapalenie nerek.

Bibliografia:

[1] John Patrick Haran, Francesca Lynn Beaudoin, Selim Suner, Shan Lu.: C-reactive protein as predictor of bacterial infection among patients with an influenza-like illness, American Journal of Emergency Medicine (2013) 31, 137–144.
[2] Sahoo B., Thakur B., Kumar M., Mishra R.: C-reactive Protein as a Diagnostic Marker of Bacterial Infection in Febrile Children, Journal of Clinical and Diagnostic Research. 2018 Mar, Vol-12(3).
[3] Nicola R. Sproston, Jason J. Ashworth.: Role of C-Reactive Protein at Sites of Inflammation and Infection, Front. Immunol.,2018.
[4] Załęska-Ponganis J., Jackowska T.: Ropień mózgu o etiologii Streptococcus pyogenes jako powikłanie ostrego zapalenia ucha środkowego u 7 letniej dziewczynki, Developmental Period Medicine, 2013, XVII, 4.