Kiła w ciąży – powikłania u dzieci i obowiązkowe badania

Kiła w ciąży jest bardzo niebezpieczna – może być przyczyną poronienia lub prowadzić do rozwoju ciężkich powikłań u dziecka! Kobiety, które są nosicielkami infekcji bardzo często o tym nie wiedzą. Niestety, z tego powodu nieświadomie narażają dziecko.

W wyniku wewnątrzmacicznego zakażenia płodu lub przeniesienia zakażenia podczas porodu – noworodek może urodzić się z tzw. kiłą wrodzoną.  Kiła u dzieci może powodować zmiany w narządach wewnętrznych, zmiany kostne, głuchotę czy upośledzenie umysłowe. Z tego względu badania na kiłę w ciąży są obowiązkowe i należy je wykonać w I i III trymestrze ciąży.

Kiła wrodzona u dzieci powstaje na skutek przedostania się patogenów z organizmu zakażonej matki do organizmu płodu. Bardzo często kobiety decydując się na zajście w ciąże nie zdają sobie sprawy z tego, że mogą być chore. Objawy wczesnej kiły, nie zawsze łatwo zaobserwować. Owrzodzenie, które może być pierwszym alarmującym symptomem u kobiet łatwo przeoczyć. Zmiana może pojawić się w obrębie szyjki macicy czy na śluzówce pochwy – co zdecydowanie utrudnia wczesne rozpoznanie infekcji. Więcej na temat objawów kiły znajdziesz w tym miejscu

Na jakim etapie ciąży może dojść do zakażenia dziecka?

Zakażenie dziecka może nastąpić nawet we wczesnej ciąży (6-10 tydzień).
Do największej ilości zakażeń drogą przezłożyskową dochodzi jednak po 20 tygodniu ciąży.

Zakażenie okołoporodowe

Bardzo duże ryzyko przedostania się kiły do organizmu dziecka występuje również podczas porodu i przejścia dziecko przez drogi rodne matki.

W zależności od stopnia zaawansowania i czasu trwania infekcji u matki, różne jest również prawdopodobieństwo zakażenia dziecka. Ryzyko uszkodzenia płodu wynosi:

• 70-100%, gdy kobieta ma wczesną kiłę objawową
• 40%, gdy kobieta ma kiłę utajoną wczesną
• 10%, dla kiły późnej

Kiła w ciąży – powikłania

Poronienie

Infekcja kiłą w ciąży może prowadzić do poronienia lub wewnątrzmacicznego obumarcia płodu.

Kiła wrodzona u dzieci

U dzieci powikłania i objawy zależne są od fazy choroby. Wyróżnia się kiłę wrodzoną wczesną (objawy u dzieci występują do 2 roku życia) oraz kiłę wrodzoną późną (objawy występują u dzieci po 2 roku życia).

Objawy kiły wrodzonej wczesnej to:

• sapka kiłowa
• zmiany skórne
• zmiany w narządach wewnętrznych (trzustka, śledziona, wątroba, grasica, nadnercza, płuca)
• niedokrwistość (anemia)
• zmiany kostne

Kiła wrodzona późna – bardzo często w pierwszych latach życia dziecka przebiega bezobjawowo. Objawy rozwoju kiły wrodzonej ma 20% dzieci – najczęściej symptomy pojawiają się pomiędzy 8 a 14 rokiem życia. Późne powikłania późne:

• śródmiąższowe zapalenie rogówki (może prowadzić do całkowitej utraty wzroku)
• upośledzenie słuchu (nawet do całkowitej głuchoty)
• zmiany zębowe
• blizny Parrota (okolice ust i odbytu)
• porażenie nerwów czaszkowych
• opóźnienie w rozwoju i upośledzenie umysłowe

Czy kiłę widać na USG?

Samej infekcji nie widać w badaniu USG, jednak lekarz może zauważyć objawy sugerujące uszkodzenie płodu – uogólniony obrzęk, hepatomegalia, wielowodzie. Badanie USG jednak nie służy do weryfikacji kiły w ciąży.

Kiedy wykonuje się badania w kierunku kiły?

Opieka nad ciężarną zakłada m.in. wykonywanie badań diagnostycznych umożliwiających wczesne wykrycie infekcji.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje wykonanie badań dwukrotnie u każdej kobiety w ciąży.
Badanie na kiłę w ciąży powinno się wykonać w:

• I trymestrze ciąży (7-8 tydzień)
• III trymestrze ciąży (33-37 tydzień)

Z reguły jest to badanie WR lub badanie VDRL wykonywane z krwi w laboratorium medycznym wraz z innymi badaniami ciążowymi.

Co w przypadku, gdy wynik badania wyjdzie pozytywny?

Jeżeli okaże się, że ciężarna ma kiłę jest ona poddana leczeniu. Kiłę w ciąży można skutecznie leczyć za pomocą antybiotyków. Podstawowym lekiem z wyboru jest penicylina.

Bibliografia:

[1] Sieroszewski P., Bober Ł., Kłosiński W.: Zakażenia podczas ciąży, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 2, 65-84, 2012.
[2] Serwin A., Chodynicka B.: Diagnostyka bezpośrednia kiły – współczesne standardy i kierunki badań, 2016, Przegl. Epidemiol. 60: 795-801.